Methodiek voor bewonersparticipatie

Wens van veel gemeenten: bewoners betrekken

Betrokkenheid en draagvlak onder inwoners zijn essentieel voor de duurzame ontwikkeling van een bestemming. Naast overheid en bedrijfsleven zijn het immers vooral inwoners die een bestemming maken. Veel gemeenten in Nederland willen hun inwoners dan ook graag betrekken bij de ontwikkeling van toerisme. Behoefte bestaat hierbij aan een praktisch toepasbaar kader voor een efficiënte en effectieve inzet van participatietrajecten.

Samenwerking rondom schaalbaar plan van aanpak

Utrecht zet in op de realisatie van een stappenplan met aanbevelingen en het testen van verschillende soorten interventies. Gemeente Utrecht en Utrecht Marketing trekken hierin samen op met de Universiteit Utrecht en CELTH. Bedoeling is de methode schaalbaar te maken voor toepassing op verschillende bestemmingen in Nederland.

RETS als basis

Om inzicht te krijgen in het draagvlak voor toerisme onder inwoners, maakt Utrecht in het onderzoek gebruik van de internationaal gevalideerde ‘Resident Empowerment through Tourism Scale (RETS)’.
Mogelijke interventies worden getest via verschillende focusgroepen met inwoners, gericht op een zinvolle dialoog over toeristische thema’s. Een kwantitatieve 0-meting meet de mate van steun voor toerisme en dient eveneens als inhoudelijke input voor het gesprek met de focusgroepen. Naderhand volgt een nieuwe meting onder de deelnemers. Zo wordt duidelijk in welke mate de dialoogvoering en de informatieverstrekking mogelijk invloed heeft op de steun voor toerisme.

Gemeenschappelijk eigenaarschap

Bij de focusgroepen zijn in de voorbereiding beleidsmakers betrokken. Dit zorgt enerzijds dat deelnemers zich meer gehoord voelen en anderzijds dat de inzichten uit de focusgroepen inspiratie en aanknopingspunten bieden voor toekomstig toeristisch beleid. De aanpak leidt bovendien tot gemeenschappelijk eigenaarschap, zodat doelstellingen en beleidsvragen nooit enkel de verantwoordelijkheid zijn van gemeente of DMO.

Kennis delen: publicatie en kennissessie

Het exploratieve onderzoek leidt tot een methode die schaalbaar is en op maat ingezet kan worden voor alle soorten bestemmingen in Nederland. Na het onderzoek volgt terugkoppeling in de vorm van een publicatie en een kennissessie. Zo worden de lessons learned breed gedeeld met de sector en kunnen andere bestemmingsgebieden goed voorbereid aan de slag met bewonersparticipatie.

Regeneratief toerisme

Toerisme en brede welvaart zijn sterk met elkaar verbonden. Toerisme is onder meer nodig om het voorzieningenniveau op peil te houden. Maar bezoek kan in de beleving van bewoners ook leiden tot overlast. De balans luistert nauw. Door bewoners te laten meedenken op basis van interventies met verschillende typen informatie, ontstaat de dialoog die de weg vrijmaakt voor regeneratief toerisme en de verduurzaming van de bestemming.

De stap naar de praktijk

Het exploratieve onderzoek in Utrecht verkent voor het eerst de stap naar de praktijk. Onderzoek naar het draagvlak voor toerisme onder inwoners bestond tot op heden vooral uit het monitoren van sentiment en steun. Het RETS-model vormt hiervoor de basis en werd al toegepast in onder andere Zeeland en Drenthe, met waardevolle inzichten.
De combinatie daarentegen, van een kwalitatieve aanpak met focusgroepen, kwantitatieve metingen en het testen van verschillende vormen van interventies in een dialoogvorm is nog niet eerder gedaan.

Budget

Planning

Het project ging van start op 4 september 2023. Het onderzoek wordt afgerond op 31 mei 2024.

De verantwoording van de besteding van het landelijke Impulsbudget is gepubliceerd op deze site.